Catharina II Aleksejevna

catharina-de-grote-1762

Catharina II Aleksejevna (Russisch: Екатерина II Алексеевна, Jekaterina II Aleksejevna) (Stettin, 2 mei 1729 – Tsarskoje Selo, 17 november 1796), bijgenaamd Catharina de Grote (Russisch: Екатерина Великая, Jekaterina Velikaja) was van 1762 tot 1796tsarina van Rusland.

Ze werd in het Duitse Stettin geboren als Sophia Augusta Frederika, prinses van Anhalt-Zerbst-Dornburg, dochter van vorst Christiaan August van Anhalt-Zerbst en hertogin Johanna Elisabeth van Holstein-Gottorp. Ze was een nicht van de koningen Gustaaf III en Karel XIII van Zweden en van de Russische troonopvolger Peter III.

In 1744 selecteerde keizerin Elisabeth haar als huwelijkskandidate voor de Russische troonopvolger Peter III. Daarvoor moest ze zich wel bekeren tot het Russisch-orthodoxe geloof en moest ze haar naam veranderen in Catharina (Jekaterina). Het huwelijk was niet gelukkig, mede doordat Peter niet erg stabiel was. Toen Peter een minnares nam, verzamelde Catharina een groep invloedrijke personen en belangrijke legerofficieren om zich heen, waaronder Grigori Orlov en Grigori Potjomkin. In 1754 kreeg Catharina een zoon, de latere tsaar Paul I.

Waarschijnlijk is Peter de vader van Paul, maar helemaal zeker is dit niet, want Catharina verspreidde later geruchten dat haar toenmalige minnaar, Sergej Saltykov, de vader van Paul was, mogelijk ingegeven door de toen al langlopende vijandschap tussen haar en haar zoon.

Na de dood van keizerin Elisabeth op 25 december 1761 (juliaanse kalender) kwam Peter aan de macht. Hoewel Rusland in oorlog was met Pruisen, koesterde Peter een grote vriendschap voor Frederik de Grote en hij sloot een ongunstige Vrede van Sint-Petersburg met Pruisen, zeer tegen de zin van de groep legerofficieren rondom Catharina.

Na terugkeer van een oorlogscampagne in Denemarken werd Peter door deze groep gedwongen om ten voordele van Catharina afstand te doen van de troon. Catharina leidde de coup en de tsaar werd na een half jaar aan de macht te zijn geweest afgezet. Acht dagen later werd Peter gedood door Aleksej Orlov, de jongere broer van Catharina’s minnaar Grigori. Dit leidde tot speculaties dat Catharina opdracht gegeven zou hebben tot de moord op Peter.

Tijdens haar regeerperiode versleet Catharina een aantal, men telt er twaalf, opvallend jonge minnaars.

Als ze genoeg had van een minnaar, bonjourde ze hem weg met een landgoed en lijfeigenen en nam ze een nieuwe. Veel van deze mannen vervulden belangrijke functies aan het hof, vooral Grigori Potjomkin. In 1762, toen Catharina nog maar een paar maanden regeerde, kregen zij en Orlov een zoon, Aleksej Bobrinski. Catharina’s laatste minnaar, prins Platon Zoebov, was meer dan 40 jaar jonger dan zij.

kostuumshow-2016-ineke-heijting-3