Het ‘Lancaster-Monument’ te Assen is opgericht ter nagedachtenis aan de zeven omgekomen bemanningsleden vande Lancaster Mk III JB 154 die hier op 20 oktober 1943 is neergestort.
De namen van de zeven omgekomen bemanningsleden luiden:
Albert C. Branch, Archibald G.A. Cochrane, Clarence W. Foster, Roy L. Taylor, Albert E. Evans, Richard J. Manton en Frank Earnshaw.
Op 20 oktober 1943 voerde een groot aantal geallieerde bommenwerpers een aanval uit op de Duitse stad Leipzig. Op de terugweg naar zijn thuisbasis in Engeland werd de Lancaster JB 154 van het 83ste Pathfinder Squadron van de RAF neergehaald door Heinz Vinke, hij was opgestegen vanaf het vliegveld Bergen met een Me 110. Het was zijn 25e slachtoffer op een totaal van 54.
Na een vuurgevecht stortte het toestel ’s avonds brandend neer in een weiland van landbouwer Joling bij Anreep. De Lancaster had zich met zijn neus in de grond geboord en was vervolgens ontploft. In eerste instantie was er over het lot van de bemanning niets bekend. De bezetter nam de bewaking al snel over van de Nederlandse politie en hield nieuwsgierigen op een afstand. Dit leidde tot een stroom van geruchten in de buurt.
Later bleek dat de verkoolde resten van alle bemanningsleden nog in het vliegtuig zaten. Eerst werden er vijf bemanningsleden geteld. Later werd de zesde gevonden en nog weer later bleken er zeven bemanningsleden in het toestel te hebben gezeten. De stoffelijke overschotten werden begraven op de Zuiderbegraaf- plaats, gevestigd aan de Beilerstraat in Assen.
Oprichting
De oprichting van het monument was een initiatief van de heer Dries sr. die het ongeluk destijds heeft zien gebeuren. Aanleiding voor oprichting was de terug vondst van het propellerblad van de kist.
Onthulling
Het monument is onthuld op 20 oktober 1999.
Na een restauratie is het monument opnieuw onthuld op 5 mei 2004 door de zuster van de destijds omgekomen boordwerktuigkundige.
Tijdens deze plechtigheid vloog het historische vliegtuig Lancaster PA 474 enkele keren over het monument. Ook werd door het toestel een eresaluut gebracht boven de begraafplaats in Eelde.