2013 Lancaster
20 oktober 2013 (70 jaar later)Welcome on this Sunday afternoon, on October 20
We are today, October 20 2013, together in Anreep, in remembrance of the crew of the Lancaster JB154, belonging to the 83 Pathfinder Squadron. Their Royal Air Force Base was Wyton in Cambridgeshire.
I like to welcome the representative of the British Ambassy Flight Lieutenant Guertin and his wife Mrs. Guertin The mayor of the city of Assen, Mrs. Carry Abbenhués, the represenative of the Regional Military Command, the relatives of the crew, the members of the Koperkwintet Regimentsfanfare `Garde Grenadiers en Jagers` and all the others who are with us today.
Flypast by two Harvards of the Royal Dutch Air Force,
Het koperkwintet speelt passende muziek
Vandaag, 20 oktober 2013, zijn wij hier samen gekomen in Anreep om de bemanning van de Lancaster JB154 van het 83e Pathfinder Squadron te herdenken. Gestationneerd op Wyton in Cambridgeshire. In the late evening of October 20 1943, on its way home from Leipzig, the Lancaster was spotted by the German radar and shot down near Rolde by a German nightfighter and crashed just 100 meters behind the monument; in those days a meadow.
In de late avond van 20 oktober 1943, werd de Lancaster opgespoord door Duitse radar en boven Rolde neergeschoten door een Duitse nachtjager en stortte op 100 meter hierachter het monument neer. In die dagen was het een weiland.
I would like you go with me, back to that Wednesday morning in October 1943, exactely 70 years ago today. The selected crews of the 83 Squadron went to the briefing room on the Royal Air Force base in Wyton (about 20 km North of Cambridge), to receive the instructions for the tonight flight to Leipzig. The codes and radio frequencies were given to the radio operators, the navigators the route to fly and most important: the weather forecast. At that time the on board radar equipment was in its first stage of development, the navigator had to plot the route on his map and the wind was a crucial factor. Compared to what is available today, the equipment was rather primitive, but mostly they reached the target and on time. An incredible achievement.
Ik zou graag willen dat u met me meeging, in gedachten, naar die woensdagmorgen in oktober 1943, 70 jaar geleden. De geselecteerde bemanningen van het 83e Squadron gingen naar de briefing room van de Royal Air Force basis in Wyton om de instructies te ontvangen voor de vlucht van vanavond naar Leipzig. De codes en de radio frequencies werden gegeven aan de radio operators, de navigators kregen de vliegroute en het belangrijkste: de weersverwachting. Radar apparatuur aan boord was nog maar in de eerste phase van ontwikkeling alles moest op de kaart worden bijgehouden en de wind was een heel belangrijke factor. Vergeleken met wat er nu ter beschikking is was de apparatuur primitief te noemen, maar meestal werd het doel wel gevonden en op tijd. Een ongelofelijke prestatie
The time after the briefing and take off was a trial for most of the boys. In his book Enemy coast ahead, describes Guy Gibson his feelings during that period of time. ‘I hate the feeling when you are hanging around in the crew room, waiting for the moment that you get into the buss that brings you to the plane. It is an awful feeling, you cann’t sit still.You smoke to many sigarettes, mostly only half of it, and then throw it away. Sometimes you feel sick and uses the toilet many times. You yell at someone and use words you normally would not do. Because you are scared, suffocating. I have done these things myself. I always felt unpleasant until the moment the door of the plane was closed; and the wireless operator says: “Radio ok” and the engines became alive. Then everything was allright, nothing else but the job has to be done’
De tijd na de briefing en het opstijgen was voor de meesten van ons een beproeving, schrijft Guy Gibson in zijn boek “Enemy coast ahead” ‘Ik haat het gevoel als je rondhangt in de crew-room, in afwachting van het moment, dat je in de bus kunt stappen, die je naar het vliegtuig brengt. Het is een afschuwelijk gedoe. Je kunt niet stil zitten. Je rookt veel te veel sigaretten, meestal maar voor de helft, en gooit ze dan weg. Soms voel je je misselijk en ge-bruik je het toilet keer op keer.Je scheldt iemand uit en gebruikt woorden, die je normaal nooit zou gebruiken. En dat alles omdat je bang bent, doodsbenauwd. Ik voelde me altijd onplezierig totdat de deur van het vliegtuig dichtsloeg; en de radio-operator zegt: “Radio ok” en de motoren plotseling tot leven komen. Dan was alles weer goed, dan is het niet anders dan dat het werk gedaan moet worden’
Walter Thompson (from Canada) writes also over this period in his book “Lancaster to Berlin”
‘Mostly the crews passed the time before their flight in the mess and we were lucky having an excellent piano player Sqdr/Ldr Richard John Manton. Somewhat older than the group of young aircrew who frequently gathered round him at the piano and begged him to play. A sensitive man, we surmised that he was suffering the pangs of unrequited love, for he often played sad music. In the evening before we took off we asked him to play “Rustle of Spring” by Christian Sinding, which was one of his favorites. Later we dressed and went to our aircraft. We wondered, when he did not return, if Manton’s aircraft had iced up, the weather was very bad that evening. I learned after the war that he was killed.
‘Meestal brachten de bemanningen hun tijd door in the mess. We hadden geluk dat we een uitstekend pianist hadden, Sqdr/Ldr Richard John Manton. Wat ouder dan de groep jongeren die dikwijls rondom de piano stonden en hem vroegen wat te spelen. Een gevoelige man, wij vermoeden dat hij leed onder een onbeantwoorde liefde, omdat hij meestal droevige muziek speelde. In de namiddag, voordat wij opstegen vroegen wij hem “Rustle of Spring” te spelen van Christian Sinding, dit was een van zijn favorieten. Later kleedden we ons om en gingen naar onze vliegtuigen. Wij waren verbaasd dat hij niet terugkeerde en vroegen ons af of zijn vliegtuig last had gehad van ijsafzetting, het weer was erg slecht die avond. Later hoorden we dat hij was gedood.
I asked you ealier to go with me, back in time, to that moment in the mess in Wyton where Richard John Manton sat behind the piano and played for the last time his “Rustle of Spring” . The piano on which he played is still in the mess in Wyton. We listen now to `Rustle of Spring`
Ik heb u gevraagd met me mee te gaan, terug in de tijd, naar het moment in de mess in Wyton waar Richard John Manton achter de piano zat en voor de laatste keer zijn ‘Rustle of Spring” speelde. De piano waarom hij speelde staat nu nog in de mess in Wyton.
We know now where the Lancaster crashed in the late evening of October 20 1943. As we started the search for the crash site, Harry de Waard the eyewitness, helped us to find the owner of the land Mr. Hendrik Dries. He told us that during excavating the sand, parts of the Lancaster were found. Main part was a propeller blade. That later was found in the garage of Reind Hilbrands, a member of the committee. When we asked him if he would alow it, to become a part of a monument, he did not hesitate. Together with the other members and money of the Assen community we were able raise the monument.
Wij weten nu waar de Lancaster crashte in de late avond van oktober 20 1943. Toem we begonnen naspeuringen te doen naar de crash plaats, hielp Harry de Waard, ooggetuige van het neerschieten, ons om de de eigenaar van het land, de heer Hendrik Dries te vinden. Hij vertelde dat bij het ontgraven van de grond, delen van de Lancaster waren gevonden. Het belangrijkste deel/een propellerblad Dat later werd teuggevonden in de garage van Reind Hilbrands, comité/lid. Toen we hem vroegen of hij wilde toestaan dat het onderdeel te worden van een monument, aarzelde hij niet. Samen met de andere leden en geld van de Asser gemeenschap was het mogelijk om dit monument op te richten.
Dodenappèl
-Albert Branch (DFM) Flight Engineer 21 years
-Archibald Cochrane Navigator 32 years
-Clarence Foster Rear gunner 21 years
-Roy Taylor Bomb Aimer 20 years
-Albert Evans Wireless Operator 2 3 years
-Richard John Manton Pilot 30 years
-Frank Earnshaw Mid Upper Gunner 22 years
In 1998 we had our first succes in finding a relative. Far away from here, in New Zealand, we found Vera Stewart, the niece of the rear gunner Clarence Foster. When a business man heard about this monument he paid her trip from Auckland to Assen. On October, 20 1999, Vera and Henk Dries unveiled the monument In the meantime we lost our original propeller blade and the Lancaster model. The Battle of Britain Memorial Flight from Coltishall has give us a new blade and today you see the Lancaster model is back on its place, thanks to Mr. Engberts, mason in Assen.
In 1998 hadden we het eerste succes met het vinden van een nabestaande. Ver weg van hier vonden we Vera Stewart, de nicht van de staartschutter Clarence Foster. Toen een zakenman hoorde over dit monument, heeft hij voor Vera de reis van Auckland naar Assen betaald. Op 20 oktober 1999 hebben zij en Hendrik Dries het monument onthuld. In de tussentijd raakten we het originele propeller/blad kwijt en het Lancaster model. De Battle of Britain Memorial Flight van Coltishall heeft ons een nieuw blad gegeven en vandaag zien jullie dat het Lancaster model zich weer op de plaats bevindt, met dank aan de heer Engberts van Steenhouwerij Engberts.
In de bibliotheek van de Tweede Lucht Divisie van de Achtste Amerikaanse Luchtmacht in Norwich kun je deze indrukwekkende woorden lezen: “Neem deze mannen als jouw voorbeeld, bedenk dat nageslacht alleen mogelijk is voor de vrije mens: Vrijheid is alleen een zeker bezit voor diegene die de moed hebben om haar te verdedigen” Presies 431 jaar voor Christus.
Toespraak door de burgemeester van Assen Mevrouw Carry Abbenhués
Krans door FL/LT Guertin (British Ambassy)
Wilhelmus Bé en Reind hijsen de vlaggen in top , gelijktijdig tot einde Wilhelmus
Koraal muziek door Koperkwintet
Gezamelijk naar de begraafplaats aan de Beilerstraat waar deze 7 piloten begraven liggen
Op zaterdag 23 oktober 1943
zijn zij met militaire eer door de Duitse bezetters begraven. Niemand van
der Asser bevolking mocht erbij aanwezig zijn. Zij moesten buiten de hekken
blijven staan. De volgende zondagmorgen hebben de Assenaren de bezetters
getoond hoe zij tegenover deze jonge helden stonden. En dat doen we nog!
Op elk graf is een fakkel geplaatst, een doedelzakspeler staat bij de ingang van het kerhof en wacht de belangstellende op. Toen alle aanwezig waren liepen ze naar de graven en de doedelzakspeler liep voorop.
Will Arents sprak wezijn van de plaats gekomen waar de zeven jongemannen
zijn omgekomen en hier staan we bij hun graven.
Martin Klaver draagt de poem ‘Wish me luck’ van Clare Stewart a Canadian
poet that starts with “She waits” .
Harry de Waard will say the translation in Dutch
Jan Pit wil speeld nu: Scots Wha Hea
Charles Manton is the halfbrother of ‘our’ pilot Richard John Manton.
He was called John. Charles was 8 when John died.
Charles verteld de story over pilot Richard John Manton
Na elke deel leest Willy het in het Nederlands
Jan Pit wil speelt nu: Abide with me
Herdenk nu met een moment van stilte
Bloemenleggen door nabestaanden
Hartelijk dank voor uw aanwezigheid op deze zondag 20 okt, 70 jaar later.
Jan Pit speelt My Home