Bodem van het Kanaal

in Assen wordt fosforvrij gemaakt.

‘Die kevlar doeken hangen er niet voor niets’

Assen – De bodem van het Kanaal in Assen fosforvrij maken kan een ‘explosief klusje’ zijn. Mocht het omhulsel van een fosforgranaat in het water door oxidatie te poreus zijn geworden, bestaat er explosiegevaar als het naar boven wordt gehaald.
De kevlar doeken, die aan weerskanten van het Kanaal zijn gespannen, zijn volgens John Neggers van BODAC – het bergingsbedrijf uit Schijndel dat sinds woensdag bezig is met de  ‘opruimwerkzaamheden’ in het Kanaal – ook niet voor niets. ‘We nemen geen enkel risico, de aanwezigheid van fosforgranaten in het slib van het Kanaal is reëel. En ja, mocht zo’n granaat afgaan, dan is dat kevlar doek zeker sterk genoeg, daar gaat geen scherf doorheen.’

Brandje

Het fosfor in het Kanaal kwam twee weken geleden letterlijk aan het licht tijdens baggerwerkzaamheden in het Kanaal, om zo de Blauwe As in Assen definitief vaarklaar te maken. Een amper te blussen brandje in het ruim van de baggerboot gaf aan dat er mogelijk fosfor op de bodem lag, dat ook na vele jaren weer kan ontbranden als het in aanraking komt met zuurstof.

De gemeente nam direct maatregelen. Het baggeren werd stopgezet, de opening van de Blauwe As, die op 1 juli had moeten plaatsvinden, werd uitgesteld nadat onderzoek had uitgewezen dat het inderdaad om fosfor ging. Dat is hoogst waarschijnlijk in de Tweede Wereldoorlog via fosforgranaten in het Kanaal beland.

Beunbak

BODAC moet er nu dus voor zorgen dat de bootjes straks alsnog veilig door de stad kunnen varen. En het opruimen, legt  Neggers uit, wordt zorgvuldig aangepakt. Een grijper op een ponton gaat de bodem af en stort het slib in een zogenaamde beunbak. ‘Daar staat water in, want aangetroffen fosfor moet dus van alle zuurstof zijn afgesneden.’

Een bodem kan ook gescand worden om metaal zoals dat van fosforgranaten op te sporen.  ‘Maar er ligt waarschijnlijk zóveel metaal op de bodem ,fietsen en andere troep, dat dat niet te doen is.’

Metaaldetector

Het opgegraven slib wordt in de beunbak gestort en dan naar het aan de Havenkade ingerichte depot geduwd door en bootje. Ook wordt er een speciale explosieven-opruimingsvrachtwagen ingezet.  Aan de Havenkade wordt de drab met onder meer een metaaldetector onderzocht op de aanwezigheid van fosforgranaten.

Neggers: ‘Die bakken mogen niet te vol worden geschept, want het spul moet onder water blijven. En het moet natuurlijk voorzichtig gebeuren, met het oog op die mogelijk poreus geworden omhulsels van de granaten.’

Mooi werk

Al met al een behoorlijke klus, erkent ook Neggers. Met een lachje: ‘Maar ook mooi werk. Hoe lang dit gaat duren? Geen idee, dat ligt eraan wat we allemaal op de bodem aantreffen.’ Een voordeel: het bootje vaart af en aan met de beunbakken tussen de grijper en de Havenkade. De diverse bruggen op die route moeten daardoor regelmatig open en dicht. Een goede test zo vlak voordat de bootjes de Blauwe As gaan bevaren.

De gemeente hoopt dat de klus voor 15 juli is geklaard, want die datum is geprikt om de Blauwe As dan eindelijk op feestelijke wijze te openen.

Tekst: Robbert Willemsen

Foto’s Ineke heijting